آفریقایی سیاه و زشتی که به اسارت گرفته می شود و برای بردگی به بیت المقدس آورده می شود. در عرف رایج، برده از فرهنگ اربابش بهره می گرفت و به انسانی آزاد تبدیل می شد. در مورد او، قاعده برعکس شده بود و اربابش و دیگران از دانش و حکمتش بهره می گرفتند و خود را آزاد می نمودند. این انسان کسی جز لقمان نیست. او پیامبر نبود و برای خود رسالت و دعوتی به سوى توحید و مبارزه با شرک و انحرافات محیط قائل نبود. در حدیث آمده است: لقمان بنده اى بود که بسیار فکر مى کرد، ایمان و یقینش عالى بود، خدا را دوست مى داشت، و خدا نیز او را دوست داشت، و نعمت حکمت بر او ارزانى فرمود. بنابراین او تنها فردی حکیم و دارای اندرزهاى اخلاقی به فرزندش می باشد که محتوایی عمومى دارند و همگان می توانند از آن استفاده کنند. اهمیت این سخنان حکمت آمیز به حدی است که خداوند حکیم، آن ها را در کنار سخنان خود قرار داده است و سوره ای از قرآن کریم را به نام او نموده اند. خداوند او را در قرآن براین اساس یاد کرده که فرزندش را به ده اندرز بسیار مهم و سرنوشت ساز نصیحت کرده، و این نصایح در ضمن پنج آیه سوره لقمان ذکر شده است. مطرح شدن لقمان و حکمت هاى دهگانه او در قرآن، و یک سوره به نام او، در کتابى که جاودانى و جهانى است بیانگر آن است که خداوند مى خواهد نام لقمان و روش و نصایح حکیمانه او را در پیشانى ابدیت ثبت کرده و تابلو قرار دهد تا شیفتگان حق و عرفان در هر نقطه و عصرى، در پرتو آن هدایت یابند، و از فیوضات آن براى پاک سازى و به سازى بهره جویند. حکمت یا فرزانگی، به معنای علمِ با ارزشی است که همراه با عمل باشد. ده سخن حکیمانه و کاربردی لقمان عبارتند از توحید، معاد، نماز، امر به معروف، نهى از منکر، صبر و استقامت، تواضع، دورى از خود خواهى، اعتدال در راه رفتن و اعتدال در صدا و سخن گفتن. این سخنان مجموعه اى از حکمت نظرى و عملى اعتقادى، عبادی، اجتماعى، سیاسى و اخلاقى است. درس کنونی مطابق با روزهای ماه رمضان، در سی گفتار، آیات مختلف سوره لقمان را مورد تفسیر قرار داده است و پیام، محتوا و نکات حکمی و غیرحکمی آن را در اختیار مخاطبان قرار داده است.
این درس تحت عنوان «تفسیر سوره لقمان» در 8 جلسه توسط استاد محمد شریفانی عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز ارائه شده است. استاد تفسیر آیات این سوره از قرآن را با تکیه بر موضوعاتی از قبیل عظمت و اعجاز قرآن، نقش هدایتی قرآن، صفات انسان محسن، سبک هدایت قرآن، کلید رستگاری، عوامل زمینه ساز و ارکان رستگاری، شکر، انفاق، نماز، ایمان به آخرت، آداب سخن، ایمان و عمل صالح، جهان شناسی، حکمت در قرآن، حکمت های لقمانی، عدم تکبر، تقلید، توجه به نعمت ها، توحید مداری، اخلاص، علم خداوند و معادشناسی انجام داده است. بیایید قبل از ورود به این درس، نگاهی گذرا به بخشی از آن داشته باشیم. «از آیات قران متوجه می شویم که حکمت از علوم ظاهری و اکتسابی نیست و با لطف و عنایت الهی نصیب انسان می شود. حکمت در کنار تلاوت وحی، تعلیم و تفسیر کتاب و تزکیه اخلاقی یکی از برنامه های انبیا بوده است».