«اگر دنیا می خواهی، قرآن بخوان. اگر آخرت می خواهی، قرآن بخوان». این چیزی است که بعد از آشنا شدن با آثار و نتایج قرآن، بدان پی می بریم. قرآن، درمان و شفای هر بیماری است. حضرت على(ع) درباره شفابخش بودن قرآن مىفرماید: «از این کتاب بزرگ آسمانى براى بیماری‌هاى خود شفا بخواهید و براى حل مشکلاتتان از آن یارى بخواهید، زیرا در این کتاب درمان بزرگترین دردها است. بیمارىها و دردهای انسان را به طور کلی می توان را به سه نوع اعتقادى یا قلبی همچون نفاق، روحى- روانی مثل اضطراب و افسردگی و جسمى تقسیم کرد. قرآن سعادت اخروی را تضمین می کند. برای مثال امام کاظم (ع) می فرمایند: هر کس هر شب سوره فرقان را بخواند، در بالاترین مرحله از بهشت منزل خواهد کرد. بعد از توجه به نکته بالا، این سؤال برایمان پیش می آید که به راستی قرآن چگونه شفا، خوشبختی و سعادت می‌دهد؟ راز رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی، انس با قرآن است. تلاوت سوره ها و بهره مند شدن از آثار و فضائل و برکات آن ها بدون شرط نیست و باید با عمل به محتوای آن سوره ها همراه شود. قران کتابی برای عمل است. خواند قران ثواب دارد اما اگر بخواهیم از آثار و برکات قران، که معصومین بیان کرده اند، استفاده کنیم، قطعاً باید آیات وحی را بفهمیم و در آن ها تدبر کنیم و به مقتضای آن عمل کنیم. یکی از روش های تدبر در قرآن، تفسیر قرآن است. هر نوع رجوع به قرآن را نمی توان تفسیر به شمار آورد. برای مثال، تفسیر قرآن بدون رجوع به روایت و لغت شناسی قرآنی، نوعی تحمیل نظر شخصی خود به قرآن و تفسیر غیرمجاز است. در مقابل چنین نوع تفسیری، تفاسیر روایی یا اجتهادی مجاز قرار می گیرند. از منظری دیگر، تفسیر قرآن می تواند به دو شکل موضوعی و غیرموضوعی صورت بگیرد. هدف اصلی تفسیر موضوعی قرآن این است که مخاطبان با مفاهیم و معانی قرآن آشنا شوند و زمینه ی انس آن ها با قرآن فراهم شود. اقتضای تفسیر موضوعی این است که آیاتی را که در رابطه با موضوعات مشخصی است، جمع آوری می کند و به تفسیر آن ها می پردازد. در درس حاضر به تفسیر موضوعی قرآن براساس سوره فرقان پرداخته شده است. فرقان به معنای جدا کردن حق از باطل است. هر تدبر و تفسیر قرآنی، فرقان می آورد، تدبر در سوره فرقان در چنین وضعیتی براستی این عمل را دوچندان می نماید.
این درس تحت عنوان «درسهای بندگی در سوره فرقان - بخش اول» در 8 جلسه توسط استاد فانی ارائه شده است. استاد آیات 1 تا 43 سوره فرقان را با روشی جدید مورد تفسیر موضوعی قرار می دهد. به نظر استاد، تفسیر آیات را باید به صورت فشرده و به ترتیب دنبال کرد، زیرا غالب افراد به صورت موضوعی از قران بهره نمی برند و به همان سبک تلاوت و قرائت عمومی از آن استفاده می کنند. بدین جهت مطلوب است که یک سوره را انتخاب شود و با مفاهیم و موضوعات آن بررسی شود. سوره فرقان به طور کلی هم به مباحث اعتقادی مثل توحید و شرک و هم به مباحث اخلاقی همچون صفت عبادی الرحمن پرداخته و برای نسل جوان بسیار مفید است. استاد در تفسیر آیات این سوره، ابتدا ترجمه ای اجمالی از هر آیه ارائه می دهد تا فضای کلی آن آیه در ذهن مخاطب ترسیم شود، سپس وارد توضیح واژگان، کلمات و لغات آیه می شود و در نهایت مطالب توضیحی و تفصیلی بیش تری ذکر می کنیم.
«آن کسانى که با قرآن مرتبطند، تدبر و تعمّق در مفاهیم قرآنى را، هدف خودشان قرار بدهند؛ اینها چیزهایى است که ما را قدم‌به‌قدم به قرآن نزدیک میکند». تفسیر موضوعی قران، امکان تحقق این خواسته مقام معظم رهبری را فراهم می کند.